Bộ đề đọc hiểu Ngữ văn 10 gồm 11 đề đọc hiểu ngoài chương trình có đáp án cụ thể kèm theo. Qua đấy giúp các em học trò lớp 10 có thêm nhiều tư liệu tham khảo, áp dụng cách hiểu, tư duy, để giải đáp những câu hỏi ở đề đọc hiểu.
Đang xem: đề đọc hiểu ngữ văn lớp 10
Nội dung trong câu hỏi đọc hiểu gồm 4 cấp độ: Nhận biết – Thông hiểu – Áp dụng – Áp dụng cao. Trong đấy chừng độ nhận mặt, thông hiểu là dễ nhất. Thí dụ như xác định phương thức biểu đạt, tìm giải pháp tu từ. Trong lúc đấy Áp dụng và Áp dụng cao lại yêu cầu học trò nắm được nội dung của bài đọc. Vậy sau đây là trọn bộ 10 đề đọc hiểu Ngữ văn 10, mời các bạn cùng theo dõi tại đây.
Bộ đề đọc hiểu Ngữ văn lớp 10 có đáp án
Đề số 1
Đọc văn bản sau và giải đáp các câu hỏi:
1. Thể loại
Truyền kì là 1 thể văn xuôi tự sự thời trung đại nhưng mà lúc viết tác giả thường đưa vào những nhân tố hoang đường, kì dị. Qua câu chuyện về thánh thần, ma quỷ, truyện truyền kì thường đề đạt hiện thực, trình bày tư tưởng và thái độ của người viết về cuộc sống và con người.
2. Tác giả
Nguyễn Dữ (? -?), sống vào khoảng thế kỉ XVI, người xã Đỗ Tùng, huyện Trường Tân, nay là huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương. Ông xuất thân trong gia đình khoa giáp (cha đỗ Tiến sĩ đời Lê Thánh Tông), là học sinh của Nguyễn Bỉnh Khiêm và bạn học của Phùng Khắc Khoan, từng đi thi và đã ra làm quan nhưng mà ko bao lâu thì từ quan về ở ẩn. Với Truyền kì mạn lục, ông đã đóng góp rất quan trọng cho sự tăng trưởng của văn xuôi tự sự trung đại Việt Nam.
3. Tác phẩm
Chuyện chức phán sự đền Tản Viên là câu chuyện có pha nhiều nhân tố hoang đường. Đấy là câu chuyện về 1 người tên là Ngô Tử Văn, tâm tính thẳng thắn, ghét sự gian tà. Trước sự tác oai tác quái của vong hồn tên tướng phương Bắc chiến bại, Tử Văn đã đốt đền. Tử Văn về gặp Diêm Vương được xử vô tội, đòi lại được ngôi đền cho Thổ thần. Tử Văn sống lại nhưng mà 1 tháng sau lại đột ngột nhắm mắt xuôi tay và được biến thành quan phán sự.
(Trích Đọc hiểu văn bản ngữ văn 10, Nguyễn Trọng Hoàn)
1/ Nêu nội dung chính của văn bản trên?
2/ Xác định phương thức biểu đạt của văn bản?
3/ Truyện truyền kì khác thần thoại, truyện cổ tích và truyền thuyết ở điểm nào?
4/ Qua văn bản, viết đoạn văn ngắn (5 tới 7 dòng) bộc bạch nghĩ suy về lối sống thẳng thắn, ghét sự gian tà trong cuộc sống bữa nay.
Trả lời:
1/ Nội dung chính của văn bản trên:
– Giới thiệu đặc điểm thể loại truyền kì;
– Giới thiệu nói chung về cuộc đời nhà văn Nguyễn Dữ;
– Tóm lược truyện Chuyện chức phán sự đền Tản Viên
2/ Phương thức biểu đạt của văn bản: thuyết minh
3/ Truyện truyền kì khác thần thoại, truyện cổ tích và truyền thuyết ở chỗ:
-Truyện truyền kì cũng có thể bắt nguồn từ truyện diệu kì của dân gian nhưng mà nó đã có tác giả, có sự đầu cơ của cấu trúc, tuyển lựa cụ thể và hơn hết, mỗi truyện truyền kì là 1 bài học làm người toàn vẹn.
-Truyện truyền kì có dung lượng to hơn những truyện dân gian, tiếng nói kể chuyện đã có màu sắc của cá tính, đối tượng của truyện có đời sống, có phong cách. Đặc thù các cảnh huống của truyện đầy những bất thần, quyến rũ bởi kịch tính cao.
-Truyện truyền kì thông thường là thông minh của người nghệ sĩ, mỗi truyện là 1 vấn đề của cuộc sống. Nó ko mang tính công dụng trong nội dung đề đạt và tính mô típ về bề ngoài của truyện.
4/ Đoạn văn bảo đảm các đề nghị:
-Vẻ ngoài: bảo đảm về số câu, ko được gạch đầu dòng, ko mắc lỗi chính tả, ngữ pháp. Hành văn trắng trong, xúc cảm thật tâm;
-Nội dung: Từ vẻ đẹp của đối tượng Ngô Tử Văn, thí sinh liên hệ tới lối sống thẳng thắn, ghét sự gian tà trong cuộc sống bữa nay. Chi tiết:
+ Gicửa ải thích: Sống thẳng thắn là sống đúng với con người thật của mình, biết tranh đấu chống lại cái ác, cái xấu. Ghét sự gian tà là phẫn nộ trước sự lộng hành của cái ác
+ Ý nghĩa của lối sống: trình bày khả năng của con người cương trực, góp phần mang lại cuộc sống tốt đẹp cho mọi người, mọi nhà
+ Phê phán lối sống gian trá, đạo đức giả
+ bài học nhận thức và hành động cho bản thân: hiểu được ý nghĩa của lối sống ngay thẳng, biết tranh đấu phê bình và tự phê bình, hăng hái tu dưỡng, đoàn luyện đạo đức.
Đề số 2:
Đọc đoạn văn sau và giải đáp các câu hỏi nêu ở dưới:
Bình về 2 câu thơ Ngư ca tam xướng vu hồ khoác / Mục tiêu nhất thanh thiên nguyệt cao của Nguyễn Trãi, nhà nghiên cứu Đinh Gia Khánh viết:
Ông chài hát lên 3 lần thì mặt hồ phủ khói lại rộng thêm ra; chú chăn trâu thổi lên 1 tiếng sáo thì mặt trăng trong bầu trời được đẩy cao hơn. Hồ rộng thêm vì làn dân ca toả ra trên mặt nước, lan dần ra, man mác, vô hạn. Trăng vọt lên cao hơn vì tiếng sáo vút thẳng trong bầu trời, ko biết ngừng lại ở đâu. Tả lời hát, tả tiếng sáo, cùng lúc tả cảm giác của người ta lúc nghe ca, nghe nhạc, ý tứ thật là súc tích sâu xa. Không gian rộng thêm ra, cao thêm lên nhưng mà chính cũng là tâm hồn con người mở mang ra, to thêm lên. Văn nghệ có thể và phải nâng con người lên 1 tầm vóc cao đẹp hơn là thế.
(Đinh Gia Khánh, Văn chương Việt Nam thế kỉ X tới nửa đầu thế kỉ XVIII, NXB Đại học và Trung học nhiều năm kinh nghiệm, 1978, tr. 353)
1. Trong đoạn văn trên có phần diễn xuôi các câu thơ, có phần bình về chúng. Anh (chị) hãy xác định ranh giới giữa 2 phần đấy.
2. Ở đoạn văn trên, tác giả nhấn mạnh điểm rực rỡ gì của các câu thơ?
3. Tác giả đã chọn bề ngoài lập luận nào lúc khai triển đoạn văn này? Nêu những tín hiệu giúp anh (chị) trông thấy điều đấy.
4. Anh (chị) hiểu thế nào về vấn đề: Văn nghệ có thể và phải nâng con người lên 1 tầm vóc cao đẹp hơn.
Chỉ dẫn làm bài
1. Phần diễn xuôi các câu thơ nằm gọn trong câu thứ nhất của đoạn văn. Phần bình tính từ lúc câu: “Hồ rộng thêm…” tới hết.
2. Điểm rực rỡ được tác giả đoạn văn nhấn mạnh: các câu thơ ko chỉ tả quang cảnh, sự vật nhưng mà còn trình bày được cảm giác, cái nhìn của con người lúc đứng trước quang cảnh, sự vật đấy.
3. Khi khai triển đoạn văn này, bề ngoài lập luận được tuyển lựa là bề ngoài quy nạp. Tất cả những lời bình đều nhằm tới 1 kết luận được phát biểu ở câu rốt cuộc: “Văn nghệ có thể và phải nâng con người lên 1 tầm vóc cao đẹp hơn là thế”.
4. “Văn nghệ có thể và phải nâng con người lên 1 tầm vóc cao đẹp hơn” – luận điểm này nhắc đến tới 1 số công dụng căn bản của văn chương: công dụng bồi đắp tâm hồn con người, giáo dục, định hướng về lối sống. Điều này hoàn toàn nằm trong bản lĩnh của văn nghệ, do văn nghệ đề đạt cuộc sống bằng hình tượng và là ngôn ngữ của tình cảm. Nhờ vậy, những điều muốn nói của văn nghệ dễ ợt lan thấm vào tâm hồn bạn đọc, gây nên những rung động thấm thía.
Đề số 3:
Nhà văn, thi sĩ thường có thị hiếu, sở trường riêng trong diễn tả: có người thiên về mô tả cặn kẽ, có người thiên về phác họa đôi nét làm tín hiệu để gợi ra 1 cái gì đấy; có người mạnh về dùng tiếng nói sinh hoạt ở nông thôn, cớ người sở trường về dùng tiếng nói sinh hoạt ở thành phố; có người ưa thích lối diễn tả mang phong vị ca dao… Quả thực, thị hiếu và sở trường diễn tả của nhà văn, thi sĩ rất không giống nhau, rất nhiều chủng loại. Thị hiếu và sở trường đấy trình bày đều đặn trong các tác phẩm của nhà văn thi sĩ tới 1 chừng độ rõ ràng nào ấy thì tạo thành nét lạ mắt của họ trong diễn tả, làm nên dấu ấn riêng của tác giả. Chẳng hạn, thơ Hồ Xuân Hương ko giống thơ Bà Huyện Thanh Quan, văn Nam Cao khác vãn Vũ Trọng Phụng… Nói tương tự là căn cứ vào dấu ấn riêng trong văn bản nghệ thuật do mỗi người thông minh ra.-
(Phong cách tiếng nói nghệ thuật, Ngữ văn 10 Tăng lên, tập 2, NXB Giáo dục Việt Nam, 2014, tr. 22)
1. Theo anh (chị), những từ ngữ nào có thể được xem là “từ khóa” trong đoạn văn trên?
2. Phân biệt thị hiếu và sở trường của nhà văn trong công tác thông minh.
3. Thế nào là dấu ấn riêng của tác giả? Theo nội.dung đoạn văn trên, dấu ấn riêng của tác giả được biểu thị như thế nào?
4. Dấu ấn riêng của tác giả có vai trò như thế nào đối với 1 nền văn chương?
Trả lời:
1. “Từ khoá” là 1 định nghĩa chỉ các từ ngữ có tần suất hiện ra cao trong các văn bản. Khái niệm này được dùng thân thuộc trong việc tra cứu các bài viết trên mạng internet hiện tại. Trong 1 bài viết được ban bố trên 1 trang mạng nào đấy, có những từ ngữ chủ yếu, chỉ cần nhập chúng vào trang kiếm tìm (chả hạn trang Google), bài viết sẽ mau chóng được tìm ra. Câu hỏi này mượn định nghĩa “từ khoá” để chỉ những từ ngữ quan trọng trong đoạn văn được dẫn. Hiểu tương tự, trong đoạn văn có các “từ khóa” như: thị hiếu, sở trường, diễn tả, nét lạ mắt, dấu ấn riêng của tác giả…
2. Đoạn văn nhắc đến tới thị hiếu và sở trường của thi sĩ, nhà văn. Thị hiếu là những gì lôi cuốn sự để ý đặc thù của nhà văn, thi sĩ, gây được hứng thú mạnh bạo trong thông minh. Sở trường là những thế mạnh của nhà văn, những chỗ nhưng mà nhà văn am tường thâm thúy, rất thuận tiện cho công tác thông minh. Đối lập với sở trường là sở đoản, nghĩa là những điểm nhưng mà nhà văn ko nắm vững, ít am tường.
3. Dấu ấn riêng của tác giả là những nét dị biệt, lạ mắt nhưng mà nhà văn, thi sĩ hình thành qua tiếng nói tác phẩm. Những nét biệt lập đấy trở đi quay về nhiều lần, khiến chúng biến thành những tín hiệu đặc biệt rất dễ trông thấy. Theo nội dung của đoạn văn, dấu ấn riêng của tác giả được hình thành từ cách diễn tả lạ mắt trình bày ở nhiều tác phẩm. Đề cập diễn tả là nhắc đến cách sử dụng tiếng nói ở các ngành độ: ngữ âm, từ vị, cú pháp, các dụng cụ và giải pháp tu từ, cách tổ chức văn bản… Như vậy, cái riêng của tác giả có thể biểu thị với những chừng độ đậm, nhạt không giống nhau trong các phương diện nêu trên.
4. 1 nền văn chương rất cần sự nhiều chủng loại, phong phú. Mỗi nhà văn hiện ra trong bức tranh văn chương phải là 1 cá thể thông minh biệt lập, lạ mắt. Muốn vậy, mỗi người phải có được dấu ấn riêng trong thông minh, biểu thị ở nhiều mặt, trong đấy có tiếng nói tác phẩm. Nói cách khác, dấu ấn riêng của tác giả là nhân tố quan trọng làm nên các cá tính không giống nhau, và đấy chính là sự đa sắc của 1 nền văn chương.
Đề số 4:
Đọc đoạn văn sau và giải đáp các câu hỏi nêu ở dưới:
Cũng giống như âm thanh trong âm nhạc, màu sắc và đường nét trong hội hoạ, tiếng nói trong văn bản nghệ thuật được xem là chất liệu xây dựng hình tượng. Bản thân loại chất liệu này là tổng hòa của những kí hiệu 2 mặt ngữ âm và ngữ nghĩa. Với tài năng thông minh, nhà văn, thi sĩ hướng sự để ý vào tổ chức văn bản, tìm mọi cách cho 2 mặt ngữ âm và ngữ nghĩa của kí hiệu tiếng nói hoà phối với nhau, cùng phát huy chức năng đối với cấu trúc từng câu, từng đoạn cũng như cấu trúc hoàn chỉnh của toàn thể văn bản nghệ thuật. Chính vì thế, văn học được xem là tác phẩm nghệ thuật của tiếng nói, là sự trình bày trị giá thẩm mĩ của tiếng nói.
(Phong cách tiếng nói nghệ thuật, Ngữ văn 10 Tăng lên, tập 2, NXB Giáo dục Việt Nam, 2014, tr. 21)
1. Muốn nắm được nội dung của đoạn văn trên, trước tiên cần phải hiểu những định nghĩa nào?
2. Có sự dị biệt như thế nào giữa chất liệu của văn chương và chất liệu của các loại hình nghệ thuật khác?
3. Theo đoạn văn trên, trị giá thẩm mĩ của tiếng nói văn chương trình bày ở những nhân tố nào?
Trả lời
1/Đoạn văn dùng khá nhiều thuật ngữ khoa học (thuộc ngành nghiên cứu văn chương). Muốn nắm được nội dung của đoạn văn, phải hiểu được các thuật ngữ: văn bản nghệ thuật, chất liệu, hình tượng, kí hiệu 2 mặt, ngữ âm, ngữ nghĩa, tổ chức văn bản, cấu trúc, tác phẩm nghệ thuật., trị giá thẩm mĩ…
2/Mỗi loại hình nghệ thuật đều có chất liệu riêng. Chất liệu của âm nhạc là âm thanh; chất liệu của hội hoạ là màu sắc, đường nét; chất liệu của điêu khắc là hình khối; còn chất liệu của văn chương là tiếng nói. Chất liệu của văn chương khác với chất liệu của các loại hình nghệ thuật khác ở chỗ: tiếng nói có 2 mặt, đấy là ngữ âm và ngữ nghĩa. Hơn nữa, tiếng nói còn đó trong xã hội trước tiên với nhân cách là dụng cụ của tư duy và là dụng cụ giao tiếp của con người. Ngôn ngữ có nhiều công dụng, trong đấy có công dụng làm chất liệu cho thông minh văn chương.
3/Khi còn đó trong văn bản nghệ thuật, tiếng nói có trị giá thẩm mĩ, biểu thị ở sự hoà phối giữa ngữ âm và ngữ nghĩa, ở cách, cấu trúc của câu, của đoạn, của chỉnh thể văn bản. Nói cách khác, cái đẹp của tiếng nói trong văn bản nghệ thuật có thể biểu thị ở mọi phương diện tiếng nói.
Đề số 5
Ông chài hát lên 3 lần thì mặt hồ phủ khói lại rộng thêm ra; chú chăn trâu thổi lên 1 tiếng sáo thì mặt trăng trong bầu trời được đẩy cao hơn. Hồ rộng thêm vì làn dân ca toả ra trên mặt nước, lan dần ra, man mác, vô hạn. Trăng vọt lên cao hơn vì tiếng sáo vút thẳng trong bầu trời, ko biết ngừng lại ở đâu. Tả lời hát, tả tiếng sáo, cùng lúc tả cảm giác của người ta lúc nghe ca, nghe nhạc, ý tứ thật là súc tích sâu xa. Không gian rộng thêm ra, cao thêm lên nhưng mà chính cũng là tâm hồn con người mở mang ra, to thêm lên. Văn nghệ có thể và phải nâng con người lên 1 tầm vóc cao đẹp hơn là thế.
(Đinh Gia Khánh, Văn chương Việt Nam thế kỉ X tới nửa đầu thế kỉ XVIII, NXB Đại học và Trung học nhiều năm kinh nghiệm, 1978, tr. 353)
Trong đoạn văn trên có phần diễn xuôi các câu thơ, có phần bình về chúng. Anh (chị) hãy xác định ranh giới giữa 2 phần đấy.
Ở đoạn văn trên, tác giả nhấn mạnh điểm rực rỡ gì của các câu thơ?
Tác giả đã chọn bề ngoài lập luận nào lúc khai triển đoạn văn này? Nêu những tín hiệu giúp anh (chị) trông thấy điều đấy.
Anh (chị) hiểu thế nào về vấn đề: Văn nghệ có thể và phải nâng con người lên 1 tầm vóc cao đẹp hơn.
Chỉ dẫn làm bài
Phần diễn xuôi các câu thơ nằm gọn trong câu thứ nhất của đoạn văn. Phần bình tính từ lúc câu: “Hồ rộng thêm…” tới hết.
Điểm rực rỡ được tác giả đoạn văn nhấn mạnh: các câu thơ ko chỉ tả quang cảnh, sự vật nhưng mà còn trình bày được cảm giác, cái nhìn của con người lúc đứng trước quang cảnh, sự vật đấy.
Khi khai triển đoạn văn này, bề ngoài lập luận được tuyển lựa là bề ngoài quy nạp. Tất cả những lời bình đều nhằm tới 1 kết luận được phát biểu ở câu rốt cuộc: “Văn nghệ có thể và phải nâng con người lên 1 tầm vóc cao đẹp hơn là thế”.
“Văn nghệ có thể và phải nâng con người lên 1 tầm vóc cao đẹp hơn” – luận điểm này nhắc đến tới 1 số công dụng căn bản của văn chương: công dụng bồi đắp tâm hồn con người, giáo dục, định hướng về lối sống. Điều này hoàn toàn nằm trong bản lĩnh của văn nghệ, do văn nghệ đề đạt cuộc sống bằng hình tượng và là ngôn ngữ của tình cảm. Nhờ vậy, những điều muốn nói của văn nghệ dễ ợt lan thấm vào tâm hồn bạn đọc, gây nên những rung động thấm thía.
Đề số 6:
Đọc đoạn văn sau và giải đáp các câu hỏi nêu ở dưới:
Ngôn ngữ là của nả chung của 1 dân tộc, 1 tập thể xã hội (có thể bao gồm những người cùng 1 dân tộc, hoặc thuộc các dân tộc không giống nhau). Muốn giao tiếp với nhau, xã hội phải có dụng cụ chung, trong đấy dụng cụ quan trọng nhất là tiếng nói. Phương tiện đấy vừa tạo điều kiện cho mỗi tư nhân thể hiện những nội dung nhưng mà mình muốn biểu thị, vừa giúp họ lĩnh hội được lời nói của người khác. Cho nên, mỗi tư nhân đều phải thu thập và biết sử dụng tiếng nói chung của tập thể xã hội.
Thử tìm từ ngữ thay thế cho các từ in đậm trong đoạn văn trên và so sánh trị giá biểu đạt của từ ngữ đấy với từ ngữ được thay thế với từ trong văn bản.
Bộ phận được đặt trong ngoắc đơn (có thể bao gồm những người cùng 1 dân tộc, hoặc thuộc các dân tộc không giống nhau) có vai trò gì trong câu? Hãy chỉ ra những dụng cụ kết hợp các câu trong đoạn văn.
Vì sao “mỗi tư nhân đều phải thu thập và biết sử dụng tiếng nói chung của tập thể xã hội”?
Nêu chủ đề và cá tính tiếng nói của đoạn văn.
Chỉ dẫn làm bài
Từ của nả có thể thay bằng từ tài sản; giao tiếp có thể thay bằng cụm từ thảo luận thông tin, tư tưởng, tình cảm; thể hiện có thể thay bằng nói lên; lĩnh hội có thể thay bằng tiếp thu. Những từ ngữ đưa ra để thay thế như vừa nêu vẫn có thể giúp ta hiểu được ý của đoạn văn, song trị giá biểu đạt chẳng thể bằng những từ vốn có trong văn bản.
– Bộ phận được đặt trong ngoắc đơn (có thể bao gồm những người cùng 1 dân tộc, hoặc thuộc các dân tộc không giống nhau) nhằm giảng giải cho cụm từ 1 tập thể xã hội ngay trước đấy.
– Các câu trong đoạn văn được kết hợp với nhau bởi những dụng cụ như lặp từ (Phương tiện đấy vừa giúp mỗi người…), kết hợp nội dung (Muốn giao tiếp với nhau…), (Cho nên, mỗi tư nhân…).
Mỗi tư nhân phải thu thập và biết sử dụng tiếng nói chung của tập thể xã hội nhằm trau dồi dụng cụ giao tiếp, để có thể thể hiện được những điều mình muốn nói và hiểu được những gì nhưng mà người khác muốn thảo luận.
Chủ đề của đoạn văn: Ngôn ngữ- dụng cụ giao tiếp của con người trong tập thể xã hội. Đoạn văn thuộc cá tính tiếng nói khoa học.
Đề số 7
Đọc đoạn văn sau và giải đáp các câu hỏi nêu ở dưới:
Văn nghệ thuật là thành phầm của trí hình dung nghệ thuật của nhà văn, thấm nhuần tình cảm, xúc cảm thẩm mĩ. Loại văn này thuyết phục người đọc chính yếu bằng hình tượng nghệ thuật. Còn văn nghị luận là thành phầm của tư duy logic của lí trí tỉnh ngủ. Nó thuyết phục người đọc chính yếu bằng lập luận chặt chẽ, lí lẽ sắc bén, chứng cớ chính xác.
Đoạn văn trên nói về vấn đề gì? Thuộc loại văn bản gì?
Gicửa ải thích các định nghĩa: văn nghệ thuật, văn nghị luận, xúc cảm thẩm mĩ, hình tượng nghệ thuật.
Vì sao trong học tập môn Ngữ văn ở Trung học phổ biến, cần phân biệt văn nghệ thuật với văn nghị luận?
Chỉ dẫn làm bài
Đoạn văn nói về sự không giống nhau giữa văn nghệ thuật và văn nghị luận. Nó thuộc loại văn bản khoa học.
– Văn nghệ thuật (còn được gọi là mĩ văn) là định nghĩa quy ước, chỉ loại hình sáng tác, loại hình văn bản ngôn từ được viết ra nhằm mục tiêu thẩm mĩ, ảnh hưởng trước tiên vào tình cảm, xúc cảm, liên tưởng, hình dung của bạn đọc.
– Văn nghị luận là định nghĩa chỉ loại hình sáng tác, loại hình văn bản ngôn từ được xây dựng bằng lí lẽ, lập luận nhằm thuyết phục người đọc về 1 vấn đề nào đấy của văn chương hoặc của thực tế đời sống.
– Xúc cảm thẩm mĩ là xúc cảm được dấy lên trước nhân vật thẩm mĩ, trước cái đẹp có trong văn chương, trong tự nhiên và trong đời sống. Xúc cảm thẩm mĩ khác xúc cảm thông thường ở sự quyện hoà giữa bản lĩnh nhận mặt cái đẹp, phản xạ trước cái đẹp và trí hình dung phong phú về cái đẹp.
– Hình tượng nghệ thuật là “bức tranh” chi tiết, chân thật được hình thành trong tác phẩm nghệ thuật, vừa đề đạt thực tiễn đời sống, tâm hồn con người, vừa đề đạt xúc cảm, cảm nhận, suy tư, bình chọn của tác giả về tất cả những điều đấy. Hình tượng nghệ thuật luôn đa nghĩa nhưng mà việc giảng giải nó yêu cầu sự am tường đích thực về những quy ước của nghệ thuật, về cái “mã” của nghệ thuật.
Trong học tập môn Ngữ văn ở Trung học phổ biến, rất cần phân biệt các loại văn bản, trong đấy có văn nghệ thuật và văn nghị luận. Sở dĩ tương tự là bởi, thứ nhất, ở phần đọc – hiểu, học trò được tiếp thu cả văn nghệ thuật (thơ, truyện, tiểu thuyết, kịch…) và văn nghị luận (nghị luận xã hội và nghị luận văn chương). Muốn đọc – hiểu có hiệu quả thì phải nắm vững đặc thù của từng kiểu, loại văn bản. Thứ 2, trong kiến lập văn bản, các em phải thường xuyên viết các loại văn bản nghị luận (qua các đề rà soát, đề thi) cùng lúc cũng có thể viết văn nghệ thuật (sáng tác thơ, truyện…). Nếu ko thông suốt sự dị biệt giữa các loại văn bản thì bài viết khó có thể đạt đề nghị.
Đề số 8
Đọc đoạn văn sau và giải đáp các câu hỏi nêu ở dưới:
Những kết quả nghiên cứu mới đây của nhiều nhà Việt ngữ học đã chứng minh tiếng Việt cố xuất xứ bản địa. Nguồn gốc và tiến trình tăng trưởng của tiếng Việt gắn bó với xuất xứ và tiến trình tăng trưởng của dân tộc Việt – tập thể người đã có những đóng góp lớn to vào công cuộc kiến tạo nền tiến bộ lúa nước trên khu vực Đông Nam Á tiền sử, đặc thù là ở vùng đồng bằng Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ hiện tại. Tiếng Việt được xác định thuộc họ tiếng nói Nam Á.
Đoạn văn trên được diễn ra theo bề ngoài quy nạp, suy diễn hay tổng phân hợp? Căn cứ vào đâu để nhận mặt điều đấy?
Anh (chị) hiểu thế nào về các cụm từ ngữ nhà Việt ngữ học, tiếng Việt có xuất xứ bản địa?
Bắc Trung Bộ gồm những tỉnh nào?
Đoạn văn trên nói về vấn đề gì?
Chỉ dẫn giải đáp
Đoạn văn được diễn ra theo bề ngoài suy diễn. Tín hiệu nhận mặt điều đấy: câu bắt đầu là câu có thuộc tính nói chung, được gọi là câu chủ đề. Các câu còn lại của đoạn khai triển chi tiết ý được nêu ở câu bắt đầu.
Nhà Việt ngữ học là nhà khoa học nghiên cứu về tiếng Việt. Tiếng Việt có xuất xứ bản địa có nghĩa: Tiếng Việt được tạo nên ngay trên tổ quốc của người Việt chứ chẳng hề là thứ tiếng được nhập khẩu từ 1 đất nước khác.
Bắc Trung Bộ gồm các tỉnh: Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế.
Đoạn văn nói về xuất xứ của tiếng Việt.
Đề số 9
Đọc đoạn văn sau và giải đáp câu hỏi từ Câu 1 tới Câu 4:
Phở cũng có những quy luật của nó. Như tên các hàng phở, hiệu phở. Tên người bán phở thường chỉ dùng 1 tiếng, lấy ngay cái tên hèm người chủ hoặc tên con nhưng mà đặt làm tên gánh, biệt hiệu, thí dụ phở Phúc, phở Lộc, phở Thọ, phở Trưởng ca, phở Tư… <…> Quần chúng dân chúng, nhất là dân chúng Hà-nộỉ có nhiều sáng kiến đế đặt tên cho những ngườii họ yên tin. Anh hàng phở đấy hãy đứng ở đâu bán hàng, họ lấy luôn cải vị trí đấy nhưng mà gọi thàmh tên ngườị Bác phở Nhà thương, ông phở Đầu ghi, anh phở Bến tầu điện, anh phở Gầm cầu… Có lúc lấy 1 vài nét đặc biệt trong cách phục sức nhưng mà gọi. Cải mũ máy bay trên đầu ông bản phở thời Tây xưa, đã thành cái tên 1 người bán phở trứ danh của thủ đô sau này. <…> Trong nghề phở, nó cũng có những cái nề nếp của nó.
Nhưng khoa phở đã có những việc nó đòi phá cả những mực thước của nó. Theo tôi nghĩ, cái nguyên lý căn bản của phở là làm bằng thịt bò. <…> Có phải là vì muốn chống công thức nhưng mà người ta đã làm phở vịt, phở xá xíu, phở chuột? Cứ cải đà tìm tòi đấy, y thì rồi sẽ có những hàng phở ốc, phở ếch, phở dê, chó, khỉ, ngựa, tôm, cá gáy, bồ câu, tắc kè… tức là loạn, phở nối loạn. Có lẽ ngày đấy người đời sẽ gọi là đi ăn 1 thứ phở Mỹ miếc gì đấy.
(Nguyễn Tuân – Phở)
Câu I: Món ăn nhưng mà Nguyễn Tuân nhắc đến tới trong đoạn trích trên mang lại cho anh (chị) ấn tượng gì?
Câu 2: Đoạn trích trên được khai triển thành 2 ý chi tiết. Đấy là những ý nào?
Cãu 3: Đoạn trích sử dụng nhiều từ ngữ đặc thù như: cứ cái đà tìm tòi đấy, thứ phở Mỹ rniếc, đấy lại là chuyện khác. Anh (chị) hãy phân tách chức năng của những từ ngữ đấy.
Câu 4: Chỉ ra thao tác lập luận của đoạn trích (2).
Chỉ dẫn làm bài
Câu 1: Ấn tượng của người đọc đối với món ăn nhưng mà Nguyễn Tuân mô tả: Tầm thường 1 món ăn người ta chỉ ân cần tới những công thức, vật liệu, cách thưởng thức, cách bảo quản… Còn nhà văn Nguyễn Tuân lại nhìn nhận món ăn ở góc cạnh khác: Món ăn cũng có những luật lệ, quy tắc và có sự phá vỡ quy tắc. Cùng 1 vấn đề nhưng mà Nguyễn Tuân khai triển ở 1 góc nhìn khác, 1 góc cạnh khác, làm nên sự thú vị cho người đọc.
Câu 2: Hai ý được khai triển trong đoạn trích trên:
Y 1: Phở có những quy định riêng của nó. Phần này mô tả cách gọi tên các quán phở cũng dựa vào 1 quy định nào đấy, 1 bề ngoài nào đấy, Chẳng hạn đặt tên theo tên hèm, theo 1 cáỉ tàn tật trên cơ thể, theo 1 người nhưng mà họ yêu tin…
Ý 2: Phở cũng có sự phá quy tắc. Phở ko chỉ được làm bằng bò như “nguyên lý căn bản” nhưng mà còn có thể làm bằng nhiều vật liệu khác như gà, vịt, ốc, ếch….
Câu 3: Các từ ngữ đặc thù như: cứ cái đà tìm tòi đấy, thứ phở Mỹ miếc, đấy lại là chuyện khác là những từ mang tính khẩu ngữ có đặc điểm bình dị, thiên nhiên, thân cận.
Công dụng: Phù hợp để trình bày giọng điệu tư nhân, cung ứng nhũng hiểu biết tư nhân về vấn đề được nói đến. Cách nói ko phô trương bề ngoài mang lại cảm giác nhẹ nhõm, thân cận với người đọc.
Câu 4: Đoạn trích (2) sử dụng thao tác lập luận chính là thao tác chứng minh (chứng minh phở cũng phá vỡ những quy luật của nó bằng việc tạo ra nhiều loại phở phong phú nhiều chủng loại).
Đề số 10
Đọc đoạn văn sau và giải đáp câu hỏi từ Câu 1 tới Câu 4:
Tiếng Việt của chúng ta rất giàu; tiếng ta giàu bởi đời sống muôn màu, đời sống tư tưởng và tình cảm dồi dào của dân tộc ta; bởi kinh nghiệm tranh đấu lâu đời và phong phú, kinh nghiệm tranh đấu giai cấp, tranh đấu xã hội, tranh đấu với tự nhiên và tranh đấu với giặc ngoại xâm; bởi những kinh nghiệm sống của 4 ngàn 5 lịch sử dựng nước và giữ nước, Tiếng Việt của chúng ta đề đạt sự tạo nên và trưởng thành của xã hội Việt Nam và của dân tộc Việt Nam, của số đông bé là gia đình họ hàng, thôn ấp và của tập thế to là dân tộc, quôc gia.
Tiếng Việt của chủng ta rất đẹp; đẹp như thế nào, đấy là điểu rất khó nói. Chúng ta chẳng thể nói tiếng ta đẹp như thế nào cũng như ta chẳng thể nào phân tách cái đẹp của ánh sáng, của tự nhiên. Nhưng đối với chúng ta là người Việt Nam, chủng ta cảm thấy và thưởng thức 1 cách thiên nhiên cái đẹp của tiếng nước ta, ngôn ngữ của nhân dân dân chúng trong ca dao và dân ca, lời văn của các nhà văn to. Có nhẽ tiếng Việt của chúng ta đẹp bởi vì tâm hỏn của người Việt Nam ta rất đẹp, bởi vì đời sống, cuộc tranh đấu của dân chúng ta từ trước đến nay là cao quỷ, là lớn lao, tức là rất đẹp.
(Phạm Văn Đồng, Giữ gìn sự trắng trong của tiếng Việt, trong cuốn sách cùng tên, NXB Giáo dục, Hà Nội, 1980)
Câu 1: Tìm các vấn đề chính được nhắc đến trong đoạn trích trên.
Câu 2: Chỉ ra các phép kết hợp trong đoạn trích trên.
Câu 3: Tiếng Việt giàu và đẹp được Phạm Văn Đồng chỉ ra trên những thí dụ chi tiết nào? Anh (chị) hãy chỉ ra chức năng của những thí dụ chi tiết đấy.
Câu 4: Anh (chị) hãy thể hiện nghĩ suy của mình về câu: Có nhẽ tiếng Việt của chúng ta đẹp bởi vì tâm hồn của người Việt Nam ta rất đẹp, bới vì đời sống, cuộc tranh đấu của dân chúng ta từ trước đến nay là cao quý, là lớn lao, tức là rất đẹp.
Chỉ dẫn làm bài
Câu 1: Đoạn trích trên được khai triển thành 3 vấn đề chính sau: tiếng Việt của chúng ta giàu, tiếng Việt của chúng ta đẹp và biểu thị của tiếng Việt gỉàu đẹp ở các bình diện chi tiết.
Câu 2: Các phép kết hợp được sử dụng trong đoạn trích là:
Phép liên tưởng: nhà văn sử dụng trường từ vị về về đời sống xã hội, nhân dân, tiếng nói: tiếng Việt, kinh nghiệm tranh đấu, xã hội, dân tộc, quốc ..
Phép điệp: Điệp từ “tiếng Việt”, “xã hội”, “đẹp”, “giàu”, “chúng ta”… và điệp cấu trúc “Tiếng Việt chúng ta rất…”
Phép nối: sử dụng các từ nối ở đầu câu, thí dụ từ “nhưng mà” .
Câu 3:
Phạm Văn Đồng đã chỉ ra vẻ đẹp của tiếng Việt trên các biểu thị chi tiết là ngôn ngữ của nhân dân dân chúng, tiếng nói của văn chương với những tác giả thử Nguyễn Trãi, Nguyễn Du,….Công dụng: Tạo ra vẻ đẹp lập luận cho đoạn trích lúc đưa được những cứ liệu sắc bén, đầy đủ và thuyết phục.
Câu 4: Học trò thể hiện theo nghĩ suy của mình, có thể tham khảo những ý sau đây:
– Câu văn trình bày niềm kiêu hãnh của tác giả lúc nói về tâm hồn người Việt Nam, ông cho rằng chính điều đấy làm nên vẻ đẹp của tiếng Việt;
– Câu văn thế hiện mong muốn người Việt Nam lứa tuổi sau phải biết phát huy, bảo tồn những trị giá văn hóa thời gian trước, làm tiếng Việt phát triển thành đẹp hơn, hay hơn.
Đề số 11
Đọc đoạn văn sau và giải đáp câu hỏi từ Câu 1 tới Câu 4:
(1)Thái Tổ nhà Lê tên là Lợi, người làng Lam Sơn, xứ Thanh Hóa, có chí khí từ thuở bé.
Tương truyền ông tổ tam đại nhà ngài nguyên là người làng như áng, 1 bữa đi qua lam sơn thấy có đàn quạ túm tụm bay, liệng trên 1 cái gò. Ông cụ đấy nói rằng chỗ này là chỗ đất hay đây mới đem nhà làm ở dưới cái gò, từ bấy giờ con cái làm hào trưởng ở xứ đấy. Được 3 đời thì sinh ra ngàỉ.
(2)Cuối đời nhà Trần, HồQuý Ly cướp ngôi, nhà Minh sai bọn Trương Phụ, Mộc Thạnh sang đánh bắt được cả 2 bố con Hô Quỷ Ly đem về Tàu rồi chiếm giữ lấy nước Nam, làm ra lắm sự gian ác: Nào là bắt dân khai mỏ vàng, săn voi trắng; nào là bắt dân mò hạt trân châu. Lại cấm dân ko cho nấu muối riêng. Bắt phải nộp cống hươu trắng, rùa rùa 9 đuôi, vượn bạch, trăn lớn. Lại lắm chính sự gian ác, thuế khoá nặng nề, hơn 20 5, dân sự lấy làm khổ cửa ải, do vậy trộm giặc chỗ nào cũng nổi lên như ong, dân gian lại càng khốn đốn lắm.
Thái Tổ nhìn thấy tình hình làm vậy, có chí muốn ra dẹp loạn để yên dân.
(Phan Kế Bính, Lê Thái Tổ, in trong Nam Hải dị nhân, NXB Trẻ)
Câu 1: Sửa những lỗi chính tả có trong đoạn (1).
Câu 2: Xét vê câu tạo ngữ pháp, các câu Lại cấm dân ko cho nấu muối riêng. Bắt phải nộp cống hươu trắng, rùa rùa 9 đuôi, vượn bạch, trăn lớn. Lại lắm chính sự gian ác thuế khoá nặng nề, hơn 20 5, dân sự lấy làm khổ cửa ải, do vậy trộm giặc chỗ nào cũng nổi lên như ong, dân gian lại càng khốn đốn lắm có gì đặc thù? Anh (chị) hãy phân tách chức năng của việc sử dụng những câu có cấu tạo ngữ pháp tương tự.
Câu 3: Đoạn (2) sử dụng những phép kết hợp nào?
Chỉ dẫn làm bài
Câu 1: Đoạn trích sai những lỗi về dấu câu và viết hoa.
Đoạn sai: Tương truyền ông tổ tam đại nhà ngài nguyên là người làng như áng, 1 bữa đi qua lam sơn thấy có đàn quạ túm tụm bay, liệng trên 1 cái gò. Ông cụ đấy nói rằng chỗ này là chỗ đất hay đâv mới đem nhà làm ở dưới cái gò, từ bấy giờ con cải làm hào trưởng ở xứ đấy.
Sửa lại:
Tương truyền ông tổ tam đại nhà ngài nguyên là người làng Như Áng, 1 bữa đi qua Lam Sơn thấy có đàn quạ túm tụm bay, liệng trên 1 cái gò. Ông cụ ẩy nói rằng: “Chỗ này là chỗ đất hay đây!” mới đem nhà làm ở dưới cái gò, từ bấy giờ con cái làm hào trưởng ở xứ đấy.
Đã sửa những chỗ in hoa, đổi câu nói của ông cụ thành lời dẫn trực tiếp (được trích trực tiếp trong câu văn) và thêm dấu câu.
Đề nghị: học trò chỉ cần chép đúng được đoạn văn, chỉ ra đã sửa chỗ nào, ko cần chép lại nội dung đoạn sai.
Câu 2: Các câu được trích dẫn xét theo cấu tạo ngữ pháp được xếp vào câu rút gọn (rút gọn thành phần chủ ngữ).
Công dụng:
Thể hiện được đặc điểm của văn bản thuyết minh, chỉ chú trọng cung ứng được nhiều thông tin nên có những câu ngắn gọn tương tự.
Sử dụng những câu rút gọn có cùng cấu trúc là cách tác giả liệt kê những chế độ bóc lột của chính quyền khiến cho dân chúng khốn đốn.
Xem thêm: Điện Thoại Htc Desire 630 Chính Hãng, Giá Rẻ Nhấn Vào Âm Nhạc
Câu 3: Các phương thức kết hợp sử dụng trong đoạn trích (2) là:
Phép liên tưởng: nhà văn sử dụng trường từ vị về bóc lột: chiếm giữ, gian ác, khai mỏ vàng, cấm, nộp cống, chính sự gian ác, thuế khoá nặng nề, khốn đốn…
Phép điệp: Lại, nào là,…
Công dụng: Liên kết nội dung của đoạn văn hướng về chủ đề chính là phê phán chế độ bóc lột phi lí khiến dân chúng khốn đốn. Đặc thù là việc liệt kê đã làm cho tội ác được nhấn mạnh rõ ràng.